Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020. Μέτρο 7: Βασικές Υπηρεσίες και Ανάπλαση Χωριών σε Αγροτικές Περιοχές. Συνοπτική Περιγραφή του Μέτρου και των Υπομέτρων.

Πρόσφατα δόθηκε στη δημοσιότητα από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων για διαβούλευση το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης της Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020. Στη διαβούλευση αυτή παρουσιάζονται και τα επιμέρους μέτρα που θα περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης. Αναφορικά με αυτά τα μέτρα, ας δούμε κάποια σημεία ιδιαίτερου ενδιαφέροντος που αφορούν στοχευμένα στο Μέτρο 7 με τίτλο «Βασικές Υπηρεσίες και Ανάπλαση Χωριών σε Αγροτικές Περιοχές» (μετεξέλιξη της δράσης ΟΠΑΑΧ). Η Συνολική Δημόσια Δαπάνη του Μέτρου φτάνει στα 138,9 εκ. ευρώ, εκ των οποίων η Κοινοτική Στήριξη είναι 107,3 εκ. ευρώ (ποσοστό 77,25%) και η Εθνική Συμμετοχή 31,6 εκ. ευρώ (ποσοστό 22,75%).

Περιγραφή του Μέτρου

Κατά τις τελευταίες δεκαετίες, οι αγροτικές περιοχές της χώρας βίωσαν έντονη δημογραφική συρρίκνωση και κοινωνικο-οικονομική υστέρηση, οι οποίες επηρέασαν αρνητικά τόσο το δομημένο και φυσικό περιβάλλον τους, όσο και την ποιότητα ζωής των κατοίκων τους. Εντούτοις, τα τελευταία χρόνια, παρατηρήθηκε μια «ανθεκτικότητα» των εν λόγω περιοχών στα αρνητικά φαινόμενα της πρόσφατης οικονομικής κρίσης καθώς και μια τάση επιστροφής ανθρώπων στην ύπαιθρο και στις δραστηριότητες της υπαίθρου, λόγω μη ύπαρξης διεξόδου στην αγορά εργασίας και του υψηλού κόστους ζωής στα αστικά κέντρα.

Από τα παραπάνω, καταδεικνύεται η ανάγκη για παρεμβάσεις δημοσίου χαρακτήρα που θα καταστήσουν τις αγροτικές περιοχές ελκυστικότερες, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τις «παλιές» όσο και τις «νέες» προκλήσεις, δίνοντας έμφαση στην κοινωνική ενσωμάτωση και στην υποστήριξη της αναπτυξιακής δυναμικής των αγροτικών περιοχών. Ειδικότερα μέσω του μέτρου υποστηρίζεται η υλοποίηση δημοσίου χαρακτήρα παρεμβάσεων που αφορούν:

• Στην παροχή και βελτίωση υπηρεσιών προς τον τοπικό πληθυσμό, οι οποίες συμβάλλουν στην ποιότητα ζωής των κατοίκων και στην ενίσχυση της τοπικής οικονομίας.
• Στην ανάπτυξη ευρυζωνικών υποδομών υψηλής ποιότητας για την διευκόλυνση της πρόσβασης σε τεχνολογίες πληροφόρησης και επικοινωνιών και της ανάπτυξης ταχείων και υπερταχείων ευρυζωνικών συνδέσεων.
• Στην προστασία και ανάδειξη του τοπικού οικιστικού, πολιτιστικού και φυσικού περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς της υπαίθρου, συνεισφέροντας στη διατήρηση της φυσιογνωμίας της παράλληλα με την αύξηση της ελκυστικότητάς και επισκεψιμότητάς της.

Συγκεκριμένα το Μέτρο 7 περιλαμβάνει 6 υπομέτρα όπως αναφέρονται παρακάτω:

• Υπομέτρο 7.1: Εκπόνηση μελετών δήμων για τον προγραμματισμό δράσεων και έργων, συμπεριλαμβανομένων προστατευόμενων περιοχών.
• Υπομέτρο 7.2: Έργα υποδομής μικρής κλίμακας για τους αγροτικούς οικισμούς.
• Υπομέτρο 7.3: Επενδύσεις για δημιουργία ευρυζωνικής υποδομής, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας, βελτίωσης και επέκτασής της, την παθητική ευρυζωνική υποδομή και την πρόβλεψη πρόσβασης στις ευρυζωνικές και δημόσιες λύσεις ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Στο Υπομέτρο αυτό περιλαμβάνεται ομάδα παρεμβάσεων όπως:
  • Υπομέτρο 7.3.1: Ανάπτυξη δημοσίων υποδομών ευρυζωνικής πρόσβασης στις αγροτικές περιοχές.
  • Υπομέτρο 7.3.2: Ανάπτυξη ηλεκτρονικής εφαρμογής ΤΠΕ (Τεχνολογίες Πληροφοριών και Επικοινωνίας) για την αγροτική οικονομία.
• Υπομέτρο 7.4: Δημιουργία βασικών υπηρεσιών για τον αγροτικό πληθυσμό.
• Υπομέτρο 7.5: Δημιουργία δημόσιων τουριστικών υποδομών και υποδομών αναψυχής.
• Υπομέτρο 7.6: Μελέτες και επενδύσεις που συνδέονται με τη διατήρηση, αποκατάσταση και αναβάθμιση της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς των χωριών, αγροτικών τοπίων και τόπων με υψηλή αξία, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών κοινωνικοοικονομικών πτυχών, καθώς και δράσεις περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης. Στο Υπομέτρο αυτό περιλαμβάνεται ομάδα παρεμβάσεων όπως:
  • Υπομέτρο 7.6.1: Δράσεις για την ανάδειξη της φυσικής κληρονομιάς των αγροτικών περιοχών.
  • Υπομέτρο 7.6.2: Δράσεις για την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς των αγροτικών περιοχών.

Επισημαίνεται ότι προκειμένου να αποφευχθεί ο αποσπασματικός χαρακτήρας των παρεμβάσεων και να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή αποτελεσματικότητα των χρησιμοποιούμενων πόρων, οι σχεδιαζόμενες παρεμβάσεις θα πρέπει να εντάσσονται σε ένα γενικότερο αναπτυξιακό σχεδιασμό (π.χ. επιχειρησιακός σχεδιασμός δήμων).

Περιγραφή των υπομέτρων του Μέτρου 7

Οι σχετικές παρεμβάσεις αφορούν έργα μικρής κλίμακας, ενώ έμφαση θα δοθεί στην αξιοποίηση υφιστάμενων υποδομών καθώς και σε νέες εφαρμογές και λύσεις (π.χ. ΤΠΕ, εξοικονόμηση ενέργειας, κοινωνική καινοτομία, εθελοντισμός), έτσι ώστε να επιτευχθεί η παροχή των σχετικών υπηρεσιών με μικρότερο κόστος, αυξάνοντας παράλληλα την αποτελεσματικότητα και τη στόχευση. Γενικά είναι ζητούμενο να αναδειχθεί η «τοπική ταυτότητα», είτε αφορά στην πολιτιστική και φυσική κληρονομία της υπαίθρου, είτε στην προβολή και στη διάθεση των τοπικών προϊόντων. Σημειωτέον ότι οι σχετικές δημοσίου χαρακτήρα παρεμβάσεις συνεισφέρουν στην τόνωση της τοπικής οικονομικής δραστηριότητας, είτε δρώντας συμπληρωματικά προς αντίστοιχου χαρακτήρα δράσεις του ιδιωτικού τομέα, όπως η διαφοροποίηση εκτός γεωργικής δραστηριότητας, είτε δημιουργώντας ζήτηση για παροχή συγκεκριμένων υπηρεσιών από την τοπική οικονομία, όπως κατασκευαστικές ή τεχνικές εργασίες.

Υπομέτρο 7.1: Εκπόνηση μελετών δήμων για τον προγραμματισμό δράσεων και έργων, συμπεριλαμβανομένων προστατευόμενων περιοχών

Προβλέπεται η χρηματοδότηση των ΟΤΑ Α΄ βαθμού για την εκπόνηση μελετών σχετικά με την επικαιροποίηση δράσεων (π.χ. προϋπολογισμός, χαρακτηριστικά έργων) υφιστάμενων προγραμμάτων και σχεδίων ή για την τεκμηρίωση προτάσεων για νέες δράσεις. Οι σχετικές μελέτες πρέπει να αφορούν παρεμβάσεις για αγροτικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένων προστατευόμενων περιοχών εφόσον εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των ΟΤΑ Α΄ βαθμού (π.χ. μέσω σύναψης προγραμματικών συμφωνιών, κοινοτικά δάση) σχετικά με:

• Βασικές υποδομές και υπηρεσίες για τον αγροτικό πληθυσμό και την τοπική οικονομία, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης ήπιων και βιώσιμων μορφών ανάπτυξης (π.χ. τουριστική προβολή).
• Δράσεις για την προστασία και ανάδειξη του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος των αγροτικών περιοχών, συμπεριλαμβανομένων προστατευόμενων περιοχών (π.χ. NATURA, δάση).

Δικαιούχοι είναι ΟΤΑ Α΄ βαθμού και φορείς τους για έργα που θα αφορούν διοικητικές υποδιαιρέσεις τους (τοπικές ή δημοτικές κοινότητες) εντός αγροτικών περιοχών. Ο συνολικός προϋπολογισμός μπορεί να ανέλθει μέχρι 30.000€ ανά μελέτη και το ποσοστό επιχορήγησης ανέρχεται στο 100% του συνολικού προϋπολογισμού.

Υπομέτρο 7.2: Έργα υποδομής μικρής κλίμακας για τους αγροτικούς οικισμούς

Οι παρεμβάσεις αφορούν στην υλοποίηση έργων αρμοδιότητας ΟΤΑ Α΄ βαθμού σε βασικούς τομείς, δρώντας όμως επικουρικά προς τον κατεξοχήν σχεδιασμό και τις σχετικές βασικές υποδομές (π.χ. μέσω υλοποίησης συμπληρωματικών ή πιλοτικών έργων). Ειδικότερα, εντάσσονται οι ακόλουθες παρεμβάσεις για τη λειτουργική αναβάθμιση των οικισμών:

• Δημιουργία συμπληρωματικών υποδομών για την επέκταση και βελτίωση υφιστάμενων δικτύων ύδρευσης, αποχέτευσης και διαχείρισης υδάτων (π.χ. αντλιοστάσια, συστήματα εξοικονόμησης ύδατος, συστήματα χλωρίωσης, αποχέτευση όμβριων υδάτων), μη συμπεριλαμβανομένης της αντικατάστασης των δικτύων.
• Ανάπτυξη πιλοτικών συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης απορριμμάτων (π.χ. ανακύκλωση, κομποστοποίηση).
• Βελτίωση τοπικής οδοποιίας (π.χ. εσωτερική οδοποιία, τοπικές οδοί, σήμανση, παρεμβάσεις οδικής ασφάλειας).
• Βελτίωση και ανάπλαση κοινοχρήστων χώρων (π.χ. διαμόρφωση υπαίθριων χώρων, δενδροφυτεύσεις, πλακοστρώσεις, πεζοδρομήσεις, δημόσιος φωτισμός και σήμανση).

Δικαιούχοι είναι ΟΤΑ Α΄ βαθμού και φορείς τους για έργα που θα αφορούν διοικητικές υποδιαιρέσεις τους (τοπικές ή δημοτικές κοινότητες) εντός αγροτικών περιοχών. Ο συνολικός προϋπολογισμός των ενισχυόμενων παρεμβάσεων μπορεί να ανέλθει μέχρι 1.000.000 € ανά έργο και το ποσοστό επιχορήγησης ανέρχεται στο 100% του συνολικού προϋπολογισμού.

Υπομέτρο 7.3.1: Ανάπτυξη δημοσίων υποδομών ευρυζωνικής πρόσβασης στις αγροτικές περιοχές

Το υπομέτρο αφορά στη δημιουργία, βελτίωση ή επέκταση δημοσίων ευρυζωνικών υποδομών βασικών δικτύων και δικτύων NGA (πρόσβασης νέας γενιάς).

Οι δικαιούχοι και ο συνολικός προϋπολογισμός των ενισχυόμενων παρεμβάσεων θα καθοριστούν στην σχετική πρόσκληση.

Υπομέτρο 7.3.2: Ανάπτυξη ηλεκτρονικής εφαρμογής ΤΠΕ για την αγροτική οικονομία

Η υποστήριξη της ανάπτυξης των αγροτικών περιοχών είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ανάδειξη και προβολή των ελληνικών αγροτικών προϊόντων και περιοχών και την παροχή πληροφόρησης, τόσο προς τον τοπικό πληθυσμό της υπαίθρου, όσο και προς το ευρύ κοινό για βασικά στοιχεία της αγροτικής οικονομίας και κληρονομίας.

Στη βάση των παραπάνω, υποστηρίζεται η ανάπτυξη ΤΠΕ εφαρμογών σε κεντρικό επίπεδο σχετικά με την αγροτική οικονομία και ειδικά:

• Με την ανάπτυξη ηλεκτρονικής εφαρμογής (πλατφόρμας και ψηφιακού περιεχομένου) για την καταγραφή και παροχή πληροφοριών σχετικά με τα τοπικά αγροτικά προϊόντα και τις αγροτικές περιοχές (π.χ. κατάλογος ΠΟΠ-ΠΓΕ, λίστα παραδοσιακών συνταγών, κατάλογος τοπικών παραγωγών, καταγραφή μεθόδων και συνθηκών καλλιέργειας και κτηνοτροφικής παραγωγής, οδηγοί για την αγροτική εκμετάλλευση, λίστα παραδοσιακών επαγγελμάτων, λίστα «πολυλειτουργικών»-επισκέψιμων αγροκτημάτων και αγροτουριστικών καταλυμάτων κλπ).
• Με την υλοποίηση δράσεων δημοσιότητας και ενημέρωσης προς το ευρύ κοινό και τους κατοίκους της υπαίθρου για την ανάπτυξη και το περιεχόμενο των ΤΠΕ εφαρμογών.

Δικαιούχοι είναι το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ή εποπτευόμενοι φορείς του. Επίσης φορείς ή/και εταιρείες του Δημοσίου που θα υλοποιήσουν τα έργα για λογαριασμό των αναφερόμενων δικαιούχων. Ο συνολικός προϋπολογισμός των ενισχυόμενων παρεμβάσεων και το ανώτατο όριο προϋπολογισμού για δράσεις ενημέρωσης και διαβούλευσης θα καθοριστούν στην προκήρυξη και το ποσοστό επιχορήγησης ανέρχεται στο 100% του συνολικού προϋπολογισμού.

Υπομέτρο 7.4: Δημιουργία βασικών υπηρεσιών για τον αγροτικό πληθυσμό

Σκοπός είναι η δημιουργία κατάλληλων προϋποθέσεων (υποδομές, εξοπλισμός, εφαρμογές) για την παροχή βασικών υπηρεσιών και αγαθών προς τον πληθυσμό της υπαίθρου (κοινωνική υποστήριξη, αναψυχή, επιμόρφωση, ευαισθητοποίηση) και η διευκόλυνση της άσκησης συναφών πολιτικών για το σύνολο του ή ορισμένες ομάδες (νέοι, παιδιά, ηλικιωμένοι, ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, περιθωριοποιημένες κοινότητες), με έμφαση στην εναλλακτική παροχή των σχετικών υπηρεσιών (π.χ. εθελοντισμός, κοινωνική καινοτομία, τοπικές αγορές).

Οι σχετικές μικρής κλίμακας παρεμβάσεις μπορούν να αφορούν στα εξής:

• Στη δημιουργία, επέκταση και εκσυγχρονισμό πολύ-λειτουργικών χώρων και τοπικών/κοινοτικών καταστημάτων για δράσεις κοινωνικής αλληλεγγύης, και ενημέρωσης (π.χ. εξυπηρέτηση πολιτών, πρόσβαση σε ΤΠΕ, δημιουργική απασχόληση και φροντίδα ηλικιωμένων – παιδιών – ΑΜΕΑ, στέγαση δημοτικών/κοινωνικών ιατρείων-φαρμακείων-παντοπωλείων, συμβουλευτική υποστήριξης σε γυναίκες – άνεργους, περιβαλλοντικές δραστηριότητες).
• Στη δημιουργία, επέκταση και εκσυγχρονισμό υποδομών αναψυχής, πολιτισμού και συναφών δραστηριοτήτων (π.χ. αθλητικά/πολιτιστικά κέντρα, ωδεία, βιβλιοθήκες, κέντρα νέων).
• Στη δημιουργία, επέκταση και εκσυγχρονισμό δημοσίων υποδομών για την προώθηση και εμπορία τοπικών αγροτικών ή άλλων προϊόντων π.χ. τοπικές/δημοτικές αγορές, αγορές παραγωγών.

Στο πλαίσιο των ανωτέρω, περιλαμβάνονται ενέργειες αναβάθμισης δημόσιων κτηρίων (π.χ. αποκατάσταση όψης, ενεργειακή αναβάθμιση) και προμήθεια εφαρμογών/εξοπλισμού (π.χ. ΤΠΕ).

Δικαιούχοι είναι ΟΤΑ Α΄ βαθμού και φορείς τους για έργα που θα αφορούν διοικητικές υποδιαιρέσεις τους (τοπικές ή δημοτικές κοινότητες) εντός αγροτικών περιοχών. Ο συνολικός προϋπολογισμός των ενισχυόμενων παρεμβάσεων μπορεί να ανέλθει μέχρι 500.000 € ανά έργο και το ποσοστό επιχορήγησης ανέρχεται στο 100% του συνολικού προϋπολογισμού.

Υπομέτρο 7.5: Δημιουργία δημόσιων τουριστικών υποδομών και υποδομών αναψυχής

Αφορά παρεμβάσεις για την ήπια και βιώσιμη ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών στους τομείς του τουρισμού και της αναψυχής, μέσω της ανάδειξης της τοπικής φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς και ταυτότητας, προς όφελος τόσο των κατοίκων τους όσο και του ευρύτερου κοινού.

Ειδικότερα, εντάσσονται δημοσίου χαρακτήρα παρεμβάσεις για τη σήμανση/ανάδειξη περιοχών και φυσικών ή πολιτιστικών αξιοθέατων, τη δημιουργία συναφών εγκαταστάσεων και προϋποθέσεων (ασφάλεια επισκεπτών, ενημέρωση επισκεπτών, περιβαλλοντική προστασία), όπως:

• Δημιουργία, βελτίωση και εκσυγχρονισμός τοπικών κέντρων τουριστικής πληροφόρησης (π.χ. γραφεία, κέντρα ενημέρωσης και καθοδήγησης επισκεπτών).
• Σήμανση τοπικών αξιοθέατων, μνημείων και άλλων σημείων τουριστικού ενδιαφέροντος.
• Δημιουργία ποδηλατικών ή άλλων διαδρομών, μονοπατιών σε περιοχές της υπαίθρου.
• Δημιουργία, βελτίωση και εκσυγχρονισμός υποδομών για επισκέπτες/τουρίστες (π.χ. καταφύγια, παρατηρητήρια, θέσεις θέας) σε περιοχές της υπαίθρου συμπεριλαμβανομένου συναφούς εξοπλισμού (π.χ. εξυπηρέτηση – ασφάλεια – προσβασιμότητα επισκεπτών, πυρόσβεση, αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών).
• Δράσεις προβολής και προώθησης συγκριτικών πλεονεκτημάτων των περιοχών (π.χ. δημιουργία ΤΠΕ εφαρμογών και ιστοσελίδων e-τουρισμού, παραγωγή πληροφοριακού και τουριστικού υλικού, καταχωρήσεις, ημερίδες – εκδηλώσεις, συμμετοχή σε εκθέσεις).

Δικαιούχοι είναι ΟΤΑ Α΄ βαθμού και φορείς τους καθώς και ιδιωτικοί φορείς μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με καταστατικό σκοπό την υλοποίηση αντίστοιχων έργων δημόσιου χαρακτήρα για έργα που θα αφορούν διοικητικές υποδιαιρέσεις τους (τοπικές ή δημοτικές κοινότητες) εντός αγροτικών περιοχών. Οι υλοποιούμενες επενδύσεις αφορούν μικρής κλίμακας παρεμβάσεις και υποδομές προϋπολογισμού μέχρι 300.000 € και για τις δράσεις προβολής π.χ. εκδηλώσεις μέχρι 30.000 €. Το ποσοστό επιχορήγησης ανέρχεται στο 100% του συνολικού προϋπολογισμού.

Υπομέτρο 7.6.1: Δράσεις για την ανάδειξη της φυσικής κληρονομιάς των αγροτικών περιοχών

Αφορά στην ανάδειξη και στην διατήρηση της φυσικής κληρονομιάς των αγροτικών περιοχών, προς όφελος τόσο των κατοίκων τους όσο και του ευρύτερου κοινού. Στόχος είναι η προστασία των τοπίων, οικοσυστημάτων και λοιπών φυσικών πόρων της υπαίθρου με σημαίνουσα αξία (π.χ. αισθητική, περιβαλλοντική, βιοποικιλότητα), με έμφαση σε προστατευόμενες περιοχές, εκτός υποδομών που εξυπηρετούν τον πρωτογενή τομέα. Δεν αποκλείονται ήπιες ενέργειες για την επισκεψιμότητα και την ανάδειξή τους, σε συμφωνία με τον περιβαλλοντικό σχεδιασμό και το πλαίσιο διαχείρισης τους. Συμπληρωματικά, περιλαμβάνονται υποστηρικτικές ενέργειες περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης πληθυσμού ή φορέων, με στόχο την κοινωνική συναίνεση και την κατανόηση της αναπτυξιακής διάστασης των παρεμβάσεων.

Ειδικά, περιλαμβάνονται οι εξής παρεμβάσεις:

• Έργα αποκατάστασης και διατήρησης φυσικής και αισθητικής αξίας περιοχών- τοπίων, (π.χ. φυτοτεχνικές εργασίες, δενδροφυτεύσεις με ενδημικά είδη, μικρής κλίμακας τεχνικά έργα για την προστασία του εδάφους, καθαρισμός – προστασία υδάτινων απορροών, αποκατάσταση υποβαθμισμένων τοπίων και χώρων της υπαίθρου π.χ. χώρων απόρριψης απορριμμάτων).
• Παρεμβάσεις βελτίωσης της οικολογικής και κοινωνικής αξίας των περιοχών (π.χ. μονοπάτια – διαδρομές περιήγησης, θέσεις θέας, σήμανση περιοχών, καταφύγια, έργα υποδομής για τη βελτίωση της άγριας πανίδας και χλωρίδας, κέντρα περίθαλψης άγριων ζώων, δημιουργία κέντρων επισκεπτών και ενημέρωσης σε προστατευόμενες περιοχές) και συναφής εξοπλισμός (π.χ. ασφάλεια επισκεπτών, πυρόσβεση).
• Εκπόνηση μελετών σχετικά με τους τοπικούς φυσικούς πόρους (π.χ. καταγραφή ειδών βιοποικιλότητας, βέλτιστες πρακτικές διαχείρισης).
• Ενέργειες για την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση (εκπόνηση και υλοποίηση προγραμμάτων και δράσεων ενημέρωσης – δημοσιότητας, ψηφιακές εφαρμογές, δικτύωση φορέων).

Δικαιούχοι είναι ΟΤΑ Α΄ βαθμού και φορείς τους καθώς και ιδιωτικοί φορείς μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με καταστατικό σκοπό την υλοποίηση αντίστοιχων έργων δημόσιου χαρακτήρα για έργα που θα αφορούν διοικητικές υποδιαιρέσεις τους (τοπικές ή δημοτικές κοινότητες) εντός αγροτικών περιοχών. Ο συνολικός προϋπολογισμός των ενισχυόμενων παρεμβάσεων μπορεί να ανέλθει μέχρι 500.000 € ανά έργο και για δράσεις ενημέρωσης–ευαισθητοποίησης (π.χ. μελέτες, εκδηλώσεις) μέχρι 30.000 €. Το ποσοστό επιχορήγησης ανέρχεται στο 100% του συνολικού προϋπολογισμού.

Υπομέτρο 7.6.2: Δράσεις για την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς των αγροτικών περιοχών

Αντικείμενο είναι η ανάδειξη και η διατήρηση της τοπικής κληρονομιάς και παράδοσης των αγροτικών περιοχών, προς όφελος τόσο των κατοίκων τους όσο και του ευρύτερου κοινού. Στόχος είναι η προστασία «άυλων» και «υλικών» στοιχείων της υπαίθρου με ιδιαίτερη πολιτιστική αξία, αλλά και η αύξηση της «εξωστρέφειας» και της επισκεψιμότητάς της, συνεισφέροντας στην οικονομική ανάπτυξη μέσω διασύνδεσης τομέων (τουρισμός, πολιτισμός) και δρώντας συμπληρωματικά με αντίστοιχες ιδιωτικές επενδύσεις (π.χ. αγροτουρισμός).

Ειδικά, περιλαμβάνονται τα εξής:

• Αποκατάσταση, ανάδειξη και αύξηση της επισκεψιμότητας κτισμάτων της αρχιτεκτονικής, πολιτιστικής και αγροτικής κληρονομιάς με ιδιαίτερη, αισθητική και ιστορική αξία όπως: αναπλάσεις όψεων και αποκαταστάσεις παραδοσιακών ή διατηρητέων κτιρίων και άλλων κτισμάτων (π.χ. βρύσες, γεφύρια), συμπεριλαμβανομένων αυτών όπου υπήρχε αγροτική παραγωγική δραστηριότατα αλλά σήμερα είναι μόνο επιδεικτικού σκοπού (π.χ. ελαιοτριβεία, πατητήρια, μύλοι). Συμπεριλαμβάνονται και ιδιωτικού χαρακτήρα έργα.
• Ενέργειες ανάδειξης, ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης για την πολιτιστική, αγροτική και λαογραφική κληρονομιά και την τοπική αγροτική οικονομία (π.χ. μελέτες καταγραφής εθίμων, σχετικές ηλεκτρονικές εφαρμογές, δημιουργία εκθετηρίων – συλλογών, δημιουργία πολιτιστικών διαδρομών, διοργάνωση εκδηλώσεων για την προβολή τοπικών παραδόσεων και προϊόντων, παραδοσιακών επαγγελμάτων και καλλιεργειών και λοιπές σχετικές πολιτιστικές εκδηλώσεις από συλλογικούς – τοπικούς φορείς), συμπεριλαμβανομένης της προμήθειας συναφούς εξοπλισμού (π.χ. μουσικών οργάνων, στολών).

Δικαιούχοι είναι ΟΤΑ Α΄ βαθμού και φορείς τους καθώς και ιδιωτικοί φορείς μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με καταστατικό σκοπό την υλοποίηση αντίστοιχων έργων δημόσιου χαρακτήρα για έργα που θα αφορούν διοικητικές υποδιαιρέσεις τους (τοπικές ή δημοτικές κοινότητες) εντός αγροτικών περιοχών. Ειδικά για τις παρεμβάσεις αναπλάσεις όψεων και αποκαταστάσεις παραδοσιακών ή διατηρητέων παραδοσιακών κτιρίων και άλλων κτισμάτων μη παραγωγικά και για επιδεικτικούς σκοπούς (π.χ. μύλοι, ελαιοτριβεία) δικαιούχοι δύναται να είναι και φυσικά ή νομικά πρόσωπα. Ο συνολικός προϋπολογισμός των ενισχυόμενων παρεμβάσεων μπορεί να ανέλθει μέχρι 500.000 € ανά έργο και για δράσεις ενημέρωσης–ευαισθητοποίησης (π.χ. μελέτες, εκδηλώσεις) μέχρι 30.000 €. Οι δημοσίου χαρακτήρα παρεμβάσεις επιχορηγούνται στο 100% του συνολικού προϋπολογισμού.