Η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, που γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 5 Ιουνίου, θεσμοθετήθηκε το 1972 από τον ΟΗΕ με βασικό στόχο την ενημέρωση του παγκόσμιου κοινού για τα τρέχοντα περιβαλλοντικά προβλήματα του πλανήτη μας, την ευαισθητοποίησή του και την ενθάρρυνση να γίνουν συμμέτοχοι σε δράσεις προστασίας του περιβάλλοντος.
Αναγνωρίζοντας ότι οι κλιματικές αλλαγές αποτελούν καθοριστικό θέμα της εποχής μας, ο ΟΗΕ και ιδιαίτερα το περιβαλλοντικό του πρόγραμμα (UNEP, United Nations Environment Programme), ζητά από όλες τις χώρες, τις εταιρίες και τις κοινότητες να επικεντρωθούν στη μείωση των εκπομπών αεριών που επιβαρύνουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Έτσι, η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, μέσα από χιλιάδες εκδηλώσεις και εορτασμούς που γίνονται σε όλο τον κόσμο, προσπαθεί να αναδείξει τρόπους και πρωτοβουλίες που προωθούν οικονομίες αλλά και τρόπους ζωής με χαμηλή εκπομπή άνθρακα, όπως η βελτιωμένη αποδοτικότητα ενέργειας, οι εναλλακτικές πηγές ενέργειας, η προστασία των δασών και η κατανάλωση με οικολογική συνείδηση.
Η «περιπέτεια» αντιμετώπισης των παραγόντων που ευνοούν, σε παγκόσμιο επίπεδο, τις κλιματικές αλλαγές άρχισε το 1997 στο Κιότο και η αφύπνιση των χωρών μετά από 17 χρόνια είναι άκρως επιβεβλημένη, προκειμένου να παρθούν άμεσα μέτρα περιορισμού των «αερίων του θερμοκηπίου». Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι η εκτίμηση της Διακυβερνητικής Επιτροπής του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) για τις Κλιματικές Αλλαγές (IPCC), που δημοσιεύτηκε το 2007, ότι το μεγαλύτερο μέρος της υπερθέρμανσης του πλανήτη τα 50 τελευταία χρόνια πρέπει να αποδοθεί κατά 90% σε ανθρώπινες δραστηριότητες, βρίσκει σύμφωνους πλέον τους περισσότερους επιστήμονες στον κόσμο. Παγκόσμια επιβεβαίωση αυτού αποτέλεσε το γεγονός ότι για πρώτη φορά το 2007, είχαμε και την απονομή ενός «πράσινου» βραβείου Νόμπελ, καθώς η κορυφαία διάκριση απονεμήθηκε από κοινού σε 47 επιστήμονες της Διακυβερνητικής Επιτροπής του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) και στον τέως αντιπρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών Αλ Γκορ για την παγκόσμια καμπάνια του για τις κλιματικές αλλαγές.
Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος έχει ως θέμα «Ύψωσε τη φωνή σου όχι τη στάθμη της θάλασσας» (Raise your voice not the sea level). Ο ΟΗΕ χαρακτήρισε το έτος 2014 ως «Διεθνές Έτος των Μικρών Νησιωτικών Αναπτυσσόμενων Κρατών» (Small Island Developing States, SIDS). Στηρίζοντας αυτόν τον χαρακτηρισμό, ο ΟΗΕ υιοθετεί το συγκεκριμένο θέμα για τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος. Σκοπός του είναι να ενθαρρυνθεί και να προωθηθεί η μεγαλύτερη κατανόηση, σε παγκόσμιο επίπεδο, της σημασίας των «Μικρών Νησιωτικών Αναπτυσσόμενων Κρατών» και ιδιαίτερα η ανάγκη προστασίας των Νησιών αυτών από τους αυξανόμενους κινδύνους που αντιμετωπίζουν λόγω των κλιματικών αλλαγών, ένας από τους οποίους είναι και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας.
Στο πλαίσιο αυτό, οι κυριότεροι διεθνείς εορτασμοί της φετινής Ημέρας Περιβάλλοντος θα πραγματοποιηθούν στη νησιωτική χώρα Μπαρμπέιντος (Barbados), ένα μικρό νησί στην Καραϊβική. Ως ένα από τα μικρότερα ανεξάρτητα κράτη στον κόσμο, το Μπαρμπέιντος αντιμετωπίζει πολλές περιβαλλοντικές προκλήσεις, όπως η άνοδος της στάθμης της θάλασσας που προκαλείται από την αλλαγή του κλίματος και η ιδιαίτερη ευπάθειά του στις φυσικές καταστροφές. Η χώρα ακολουθώντας μια σταθερή στρατηγική προσαρμογής αντιμετωπίζει αποτελεσματικά αυτές τις προκλήσεις μέσα από τη μετάβασή της σε μια «πράσινη οικονομία», επικεντρώνοντας ιδιαίτερα στην αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας.
Στο πνεύμα, λοιπόν, του εορτασμού της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος ας σκεφτούμε το μερίδιο ευθύνης που αναλογεί στον καθένα μας σχετικά με την προστασία, τη διαφύλαξη και τη βελτίωση του περιβάλλοντος που θα πρέπει να αποτελεί μία από τις βασικές προτεραιότητές για τις σημερινές αλλά και τις μελλοντικές γενιές. Επίσης, την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών, την ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας, την αξιοποίηση των φυσικών πόρων και την ορθολογική τους χρήση, τη διαχείριση των απορριμμάτων και την ανακύκλωση, τα οποία αποτελούν πλέον ζητήματα που απασχολούν, σε μεγάλο βαθμό, το μεγαλύτερο μέρος της καθημερινότητάς μας. Το σύνολο αυτών των προβλημάτων με τις κοινωνικές και οικονομικές συνιστώσες τους, που γίνονται ολοένα και πιο εμφανείς, μα περισσότερο όλων η πλημμελής διαχείρισή τους έχουν επιτείνει την ανάγκη για μια πιο οργανωμένη και σφαιρική στρατηγική αντιμετώπισής τους.
Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, και ας γίνουμε όλοι μας συμμέτοχοι στο αυτονόητο!